Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

Προγράμματα Stage: Συμβάσεις εργασίας και όχι μαθητείας

Με την ΑΠ 885/2014 κρίθηκε ότι οι απασχολούμενοι με προγράμματα stage προσέφεραν στην πραγματικότητα τις υπηρεσίες τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας και όχι μαθητείας. Η εν λόγω απόφαση, η οποία επικαλείται μεταξύ άλλων και τη συνταγματική αρχή της ίσης μισθολογικής μεταχείρισης για παροχή εργασίας ίσης αξίας, ανοίγει το δρόμο για τη διεκδίκηση μισθολογικών και ασφαλιστικών αξιώσεων σε χιλιάδες εργαζομένους με συμβάσεις "μαθητείας". Το ζήτημα της αναγνώρισης των εν λόγω συμβάσεων ως εξαρτημένης εργασίας αποτελεί έργο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των δικαστηρίων και δεν έχει σχέση με την απαγόρευση που θεσπίζεται με το άρθρο 103 παρ. 8 του Συντάγματος, σχετικά με τη μετατροπή των ιδιωτικού δικαίου συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. 
Σύμφωνα με το αιτιολογικό της απόφασης του ΑΠ σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, στην οποία και μόνο εφαρμόζονται οι διατάξεις του εργατικού δικαίου, υπάρχει όταν οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην παροχή της εργασίας του μισθωτού για ορισμένο ή αόριστο χρόνο με μισθό, ανεξάρτητα από τον τρόπο καθορισμού και καταβολής αυτού, χωρίς ευθύνη του μισθωτού για την επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος και ακόμη όταν ο μισθωτός τελεί σε εξάρτηση από τον εργοδότη του, η οποία εκδηλώνεται με το δικαίωμα του τελευταίου να ασκεί έλεγχο και εποπτεία ως προς τον τρόπο, τόπο και χρόνο παροχής της εργασίας και την επιμελή εκτέλεσή της και με την υποχρέωση του πρώτου να συμμορφώνεται στις αναγκαίες εντολές ή οδηγίες του εργοδότη. Σύµβαση μαθητείας, εξάλλου, είναι η σύµβαση. κατά την οποία ο ένας από τους συμβαλλόμενους αναλαµβάνει την υποχρέωση να μεταδώσει στον άλλο τις αναγκαίες εμπειρικές γνώσεις, για την άσκηση από τον τελευταίο ορισµένου επαγγέλματος ή ορισμένης τέχνης. Ειδικότερες μορφές της συµβάσεως μαθητείας είναι η γνήσια σύµβαση μαθητείας και η σύµβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου. Στη γνήσια σύµβαση μαθητείας προέχον στοιχείο είναι η παροχή εκπαίδευσης στον μαθητευόμενο, η δε τυχόν παροχή εργασίας από αυτόν δεν γίνεται µε σκοπό εκτέλεσης παραγωγικού έργου, αλλά για τις ανάγκες της εκπαίδευσης και της εξοικείωσής του µε το αντικείμενο του επαγγέλματος ή της τέχνης του. Στη σύµβαση αυτή, για την οποία δεν υπάρχει ειδική νοµοθετική ρύθµιση και κατά την οποία ο μαθητευόμενος παρέχει εργασία για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις της σύµβασης εργασίας του Α.Κ., εφόσον συμβιβάζονται µε την φύση και τον σκοπό της σύµβασης αυτής, ενώ δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας, τις νόµιµες αποδοχές, την καταγγελία της σύµβασης εργασίας, την αποζημίωση απολύσεως κ.λπ., οι οποίες προϋποθέτουν παροχή εξαρτημένης εργασίας, που δεν αποτελεί προέχον η ωφέλεια που αντλεί από την εργασία του, καθώς και ότι ο μαθητευόμενος είτε δεν θα λαµβάνει μισθό είτε θα καταβάλλει ορισμένο ποσό στον εργοδότη για την μαθήτευσή του. Αντίθετα επί συµβάσεως εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου η οποία υφίσταται όταν ο μαθητευόμενος μισθωτός παρέχει εργασία σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση, επιδιώκοντας παραλλήλως την απόκτηση γνώσεων ή ικανότητας σε ορισμένη ειδικότητα ή επάγγελµα, η εκμάθηση τέχνης εκ µέρους του επέρχεται ως αυτόµατη συνέπεια της εφαρμογής της συµβάσεως και εντός των πλαισίων της συνήθους λειτουργίας αυτής και δεν αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης υποχρέωσης του εργοδότη και, συνεπώς, επί της συµβάσεως εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου εφαρμόζονται τόσο οι γενικές, όσο και οι ειδικές διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας, εφόσον προέχων σκοπός της συµβάσεως αυτής είναι η παροχή εκ µέρους του μαθητευόμενου εργασίας, έναντι αµοιβής και παρεπόμενος σκοπός είναι η εκμάθηση τέχνης ή επαγγέλματος σύµφωνα µε τις οδηγίες και κατευθύνσεις του εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός μιας σχέσης ως σύμβασης έργου, μαθητείας ή εξαρτημένης ή ανεξάρτητης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου αποτελεί κατ` εξοχήν έργο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των δικαστηρίων, τα οποία μετά από εκτίμηση όλων των συγκεκριμένων περιστάσεων κρίνουν με ποιά συγκεκριμένη νομική σχέση συνδέεται ο μισθωτός με τον εργοδότη του, ανεξάρτητα από το νομικό χαρακτήρα που έδωσαν τα συμβαλλόμενα μέρη στη συνδέουσα αυτά σχέση, από την απαγόρευση δε της μετατροπής από το νόμο των ιδιωτικού δικαίου συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε συμβάσεις αορίστου χρόνου, που θεσπίζεται με το άρθρο 103 παρ. 8 του Συντάγματος, δεν συνάγεται και απαγόρευση της αναγνώρισης του πραγματικού χαρακτήρα ορισμένης σχέσης, η οποία δεν αποτελεί "μετατροπή", αλλά ορθό χαρακτηρισμό της έννομης σχέσης κατά τη δικαστική διαδικασία. 

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Δάνειο σε Ελβετικό Φράγκο: Αποπληρωμή με βάση την ισοτιμία της εκταμίευσης

Η υπ' αριθμ. 23/2014 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης είναι η πρώτη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που δικαιώνει δανειολήπτη σε συνάλλαγμα Ελβετικού Φράγκου, κατόπιν άσκησης σχετικής αναγνωριστικής αγωγής. Η απόφαση θεωρεί καταχρηστικό και άκυρο τον όρο της δανειακής σύμβασης, βάσει του οποίου ο οφειλέτης - δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα, δηλαδη την αποπληρωμή των δόσεων του δανείου, με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης κατά την ημέρα της καταβολής. Καλύπτει δε το κενό που δημιουργείται στη σύμβαση αναφορικά με την ισοτιμία, βάσει της οποίας θα υπολογίζονται οι καταβολές των δόσεων του οφειλέτη σε Ευρώ, επικαλούμενη τη διάταξη του άρθρου 200 ΑΚ, κατά τρόπον ώστε ο επίμαχος όρος να ανταποκρίνεται πλέον στις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Έτσι, ουσιαστικά υποχρεώνει την Τράπεζα να υπολογίζει στο εξής τις δόσεις του δανείου με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία που ίσχυε κατά τη στιγμή της εκταμίευσής του. 
Πρόκειται, αναμφίβολα, για την πιο σημαντική απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που αφορά στο γνωστό σκάνδαλο με τα δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο, ανοίγοντας το δρόμο για τη δικαίωση χιλιάδων εξαπατημένων δανειοπληπτών.